ബംഗ്ലാദേശിലെ രാഷ്ട്രീയ സ്ഥിതി വീണ്ടും പ്രതിസന്ധിയിലേക്ക് കൂപ്പുകുത്തിയിരിക്കുകയാണ്. മുഖ്യ ഉപദേഷ്ടാവ് മുഹമ്മദ് യൂനുസിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഇടക്കാല സർക്കാർ രാജ്യത്ത് ക്രമസമാധാനം പാലിക്കുന്നതിൽ ദയനീയമായി പരാജയപ്പെട്ടതിന് വിമർശിക്കപ്പെടുന്നു. ഈ സംഭവവികാസങ്ങളുടെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ, രാജ്യത്തിന്റെ ഭരണം വീണ്ടും സൈന്യത്തിന്റെ കൈകളിലേക്ക് മാറുമോ എന്ന ആശങ്ക എല്ലായിടത്തും പ്രകടമാണ്. രാജ്യത്തുടനീളം അക്രമ സംഭവങ്ങളുടെയും അരാജകത്വത്തിന്റെയും വർദ്ധനവ് ഈ വാദങ്ങൾക്ക് കൂടുതൽ ശക്തി പകരുന്നു.
മുൻ മന്ത്രി അമീർ ഖസ്രു മഹ്മൂദ് ചൗധരിയെപ്പോലുള്ള നേതാക്കൾ രാജ്യത്തെ അക്രമാസക്തമായ സാഹചര്യത്തിൽ ഗുരുതരമായ ആശങ്ക പ്രകടിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇത് ജനാധിപത്യമല്ല, മറിച്ച് ‘മോബോക്രസി’ (ആൾക്കൂട്ട ഭരണം) ആയി മാറിയിരിക്കുന്നുവെന്ന് അദ്ദേഹം ആരോപിച്ചു. ചാറ്റോഗ്രാമിലെ ഇന്ത്യൻ കോൺസുലേറ്റിന് നേരെ അടുത്തിടെ നടന്ന ആക്രമണം ഈ ആരോപണങ്ങളുടെ ഗൗരവം കാണിക്കുന്നു.
ഇടക്കാല സർക്കാരിന്റെ പരാജയം രാജ്യത്ത് ക്രമസമാധാനം തകരാൻ കാരണമായെന്ന് ബംഗ്ലാദേശ് നാഷണലിസ്റ്റ് പാർട്ടി (ബിഎൻപി) സെക്രട്ടറി ജനറൽ മിർസ ഫഖ്രുൽ ഇസ്ലാം ആലംഗീർ ആരോപിച്ചു. 2026 ഫെബ്രുവരിയിൽ നടക്കാനിരിക്കുന്ന നിർണായകമായ പൊതുതെരഞ്ഞെടുപ്പിനും രാജ്യവ്യാപകമായ റഫറണ്ടത്തിനും മുന്നോടിയായി സുരക്ഷാ പരാജയങ്ങൾ സൈനിക ഇടപെടലിന് കാരണമാകുമെന്ന് രാഷ്ട്രീയ വിശകലന വിദഗ്ധർ വിശ്വസിക്കുന്നു.
ബംഗ്ലാദേശിന്റെ ചരിത്രത്തിൽ സൈനിക അട്ടിമറികൾ പുതിയ കാര്യമല്ല. 1971-ൽ പാകിസ്ഥാനിൽ നിന്ന് സ്വാതന്ത്ര്യം നേടിയതിനുശേഷം ഒരു ഡസനിലധികം അട്ടിമറികളും ഗൂഢാലോചനകളും ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. 1975 ഓഗസ്റ്റിൽ, രാജ്യത്തിന്റെ സ്ഥാപക പിതാവ് ഷെയ്ഖ് മുജിബുർ റഹ്മാനെയും കുടുംബത്തെയും സൈന്യം ക്രൂരമായി കൊലപ്പെടുത്തി അധികാരം പിടിച്ചെടുത്തു. തുടർന്ന് രാജ്യം വർഷങ്ങളുടെ അസ്ഥിരതയിലേക്ക് കൂപ്പുകുത്തി.
ലെഫ്റ്റനന്റ് ജനറൽ സിയാവുർ റഹ്മാൻ അധികാരത്തിലെത്തി ബംഗ്ലാദേശ് നാഷണലിസ്റ്റ് പാർട്ടി (ബിഎൻപി) സ്ഥാപിച്ചു. എന്നാൽ 1981-ൽ സൈനിക ഉദ്യോഗസ്ഥർ അദ്ദേഹത്തെയും കൊലപ്പെടുത്തി. പിന്നീട്, 1982-ൽ, രക്തരഹിതമായ അട്ടിമറിയിലൂടെ ജനറൽ ഹുസൈൻ മുഹമ്മദ് എർഷാദ് അധികാരം പിടിച്ചെടുത്ത് 1990 വരെ സ്വേച്ഛാധിപതിയായി ഭരിച്ചു.
നിലവിലെ സാഹചര്യത്തിൽ ഒരു സൈനിക അട്ടിമറിയെക്കുറിച്ചുള്ള റിപ്പോർട്ടുകൾ ബംഗ്ലാദേശ് ആർമിയുടെ ഇന്റർ-സർവീസസ് പബ്ലിക് റിലേഷൻസ് (ഐഎസ്പിആർ) നിഷേധിച്ചു. സൈന്യം ഐക്യത്തോടെയും ഭരണഘടനാ കടമകളിൽ പ്രതിജ്ഞാബദ്ധമാണെന്നും അത് വ്യക്തമാക്കി.
എന്നിരുന്നാലും, പാകിസ്ഥാൻ, പ്രത്യേകിച്ച് അവരുടെ രഹസ്യാന്വേഷണ ഏജൻസിയായ ഐഎസ്ഐ, ബംഗ്ലാദേശിൽ വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന പ്രവർത്തനങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള സമീപകാല റിപ്പോർട്ടുകൾ ആശങ്കയുണ്ടാക്കുന്നു. കുറച്ച് മാസങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് ഒരു ഐഎസ്ഐ കമാൻഡറുടെ ധാക്ക സന്ദർശനം ഈ സംശയങ്ങൾക്ക് ആക്കം കൂട്ടി. ബംഗ്ലാദേശിനെ കൂടുതൽ അസ്ഥിരപ്പെടുത്താനുള്ള ഇസ്ലാമാബാദിന്റെ ശ്രമങ്ങൾ തള്ളിക്കളയാനാവില്ലെന്ന് വിദഗ്ദ്ധർ മുന്നറിയിപ്പ് നൽകുന്നു.
ഈ സംഭവവികാസങ്ങൾക്കിടയിൽ, ബംഗ്ലാദേശ് ആർമി ചീഫ് ജനറൽ വഖാർ-ഉസ്-സമാൻ അടുത്തിടെ ഇന്ത്യൻ ആർമി ചീഫ് ജനറൽ ഉപേന്ദ്ര ദ്വിവേദിയുമായി ഫോണിൽ സംസാരിച്ചു. ബംഗ്ലാദേശിലെ എല്ലാ ഇന്ത്യൻ സ്വത്തുക്കൾക്കും പൂർണ്ണ സുരക്ഷ നൽകുമെന്ന് അദ്ദേഹം വാഗ്ദാനം ചെയ്തു. ഈ ഉറപ്പ് തൽക്കാലം കുറച്ച് ആശ്വാസം നൽകിയെങ്കിലും, യൂനുസ് സർക്കാർ ക്രമസമാധാനം പാലിക്കുന്നതിൽ പരാജയപ്പെട്ടാൽ സൈനിക ഇടപെടൽ അനിവാര്യമാകുമെന്ന ആശങ്ക നിലനിൽക്കുന്നു.
